6.3. T-Script

6.3.1. Wstęp

Głównym przeznaczeniem języka skryptowego T-Script, jest generowanie plików tekstowych. Może być używany do przetwarzania szablonów z danymi pobieranymi z różnych źródeł np. baz SQL lub plików tekstowych.

Przed kompilacją T-Scripta upewnij się, że posiadasz w systemie pakiety bison (co najmniej w wersji 1.875) oraz flex.

6.3.2. Składnia

Składnia języka T-Script jest podobna do składni innych popularnych języków takich jak C czy JavaScript, ale dokonano pewnych zmian mających na celu ułatwienie tworzenia szablonów. Wszystkie podane polecenia powinny być zapisywane wewnątrz klamer { }. Dane poza klamrami zostaną zapisane do pliku wyjściowego (lub jeśli go nie zdefiniowano, pominięte). Wielkość liter ma znaczenie. Do oddzielenia poleceń służy znak średnika.

6.3.2.1. Wyrażenia i operatory

  • Ciąg znaków. Obowiązują tutaj zasady języka C dotyczące użycia znaków formatujących (\t, \n, \\).

    Przykład: "jakiś ciąg znaków"

  • Liczba.

    Przykład: 1234

  • Wartość zmiannej "var".

    Przykład: var

  • N-ty element tablicy "var".

    Przykład: var[n]

  • Podzmienna "n" zmiennej "var".

    Przykład: var.n

  • Wartość wyrażenia w nawiasach.

    Przykład: ( wyrażenie )

  • Słowo kluczowe "null". Określa wartość niezdefiniowaną. Przydatne do sprawdzania, czy jakaś zmienna (wartość) jest zdefiniowana.

    Przykład: zmienna = null

  • Porównania. Zwraca wynik logiczny porównania.

    Przykład:

    wyrażenie1 == wyrażenie2;
    wyrażenie1 != wyrażenie2;
    wyrażenie1 < wyrażenie2;
    wyrażenie1 > wyrażenie2;
    wyrażenie1 <= wyrażenie2;
    wyrażenie1 >= wyrażenie2;

  • Operatory binarne. Suma i iloczyn bitowy.

    Przykład: wyrażenie1 | wyrażenie2

    Przykład: wyrażenie1 & wyrażenie2

  • Operatory logiczne.

    Przykład: wyrażenie1 || wyrażenie2

    Przykład: wyrażenie1 && wyrażenie2

    Przykład: ! wyrażenie1

  • Łączenie ciągów znaków. Gdy oba wyrażenia nie są liczbami traktuje je jako ciągi znaków i dokonuje ich połączenia.

    Przykład: wyrażenie1 + wyrażenie2

  • Operatory arytmetyczne. Zwraca wynik operacji arytmetycznej na dwóch wyrażeniach.

    Przykład:

    wyrażenie1 + wyrażenie2;
    wyrażenie1 - wyrażenie2;
    wyrażenie1 * wyrażenie2;
    wyrażenie1 / wyrażenie2;
    wyrażenie1 % wyrażenie2;

  • Jednoargumentowe operatory inkrementacji/dekrementacji.

    Przykład: wyrażenie++

    Przykład: wyrażenie--

    Przykład: ++wyrażenie

    Przykład: --wyrażenie

  • Przesunięcie bitowe.

    Przykład: wyrażenie1 >> wyrażenie2

    Przykład: wyrażenie1 << wyrażenie2

  • Porównanie ciągu do z wyrażeniem regularnym. Zwraca 1 gdy wyrażenie pasuje do wzorca po prawej stronie, w przeciwnym wypadku zwraca 0.

    Przykład: wyrażenie =~ wzorzec

6.3.2.2. Komentarze

  • Komentarz w stylu języka C.

    Przykład: /* to jest komentarz - może być wieloliniowy */

6.3.2.3. Polecenia

  • Przypisanie. Przypisanie wartości wyrażenia do podanej zmiennej.

    Przykład: zmienna = wyrażenie

  • Wyrażenie warunkowe. Wykonanie polecenia tylko wtedy gry wyrażenie jest prawdą. Druga forma wykonuje polecenie1 gdy wyrażenie jest prawdą lub polecenie2 gdy jest fałszem.

    Przykład:

    if ( wyrażenie ) polecenia /if
    if ( wyrażenie ) polecenie1 else polecenie2 /if

    Tekst między blokami jest traktowany jako polecenia dlatego następujący przykład jest prawidłowy:

    Jakiś tekst
    {if (a==1)} 
    a równe jest 1
    {else} 
    a nie jest równe 1
    {/if} 
    Można wstawić backslash (\) pomiędzy poleceniem a końcem wiersza aby pozbyć się znaku końca linii i zachować normalny (bez załamania linii w tym miejscu) przepływ tekstu. Na przykład:
    Jakiś tekst
    {if (a==1)}\ 
    a równa się 1 
    {else}\ 
    a nie równa się 1 
    {/if}\

  • Pętla iteracyjna. Wykonuje wyrażenie wyrażenie1 jako polecenie inicjalizujące pętlę. Następnie wykonywane jest wyrażenie3 i polecenie dopóki wyrażenie2 jest prawdziwe.

    Przykład:

    for ( wyrażenie1 ; wyrażenie2 ; wyrażenie3 ) polecenie /for

  • Konstrukcja foreach. Pozwala na iterację po wszystkich elementach danej tablicy. Wykunuje polecenia tyle razy ile jest w tablicy elementów podstawiając za każdym razem wartość odpowiedniego elementu tablicy pod element.

    Przykład:

    foreach ( element in tablica ) polecenia /foreach

  • Pętla while. Wykonanuje polecenie tak długo jak długo wyrażenie jest prawdziwe. Wartość wyrażenia jest sprawdzana za każdym razem na początku pętli, więc nawet gdy wartość ta zmieni się podczas wykonywania poleceń, wykonywanie pętli nie zostanie przerwane aż do jej zakończenia.

    Przykład:

    while ( wyrażenie ) polecenie /while

  • break. Polecenie to kończy wykonywanie aktualnej instrukcji pętli.

    Przykład:

    {for (i = 0; i < 10; i++)}\
    {if (i == 5)}{break}{/if}\
    : {i}
    {/for}\

  • continue. Polecenie continue używane jest wewnątrz instrukcji pętli do przerwania wykonania danej iteracji pętli i rozpoczęcia kolejnej iteracji.

    Przykład:

    {for (i = 0; i < 10; i++)}\
    {if (i == 5)}{continue}{/if}\
    : {i}
    {/for}\

  • exit. Polecenie to służy po prostu do przerwania wykonywania skryptu.

    Przykład:

    {if (zmienna > 0)
        exit;
    /if}

6.3.2.4. Funkcje

Funkcje mogą być używane zarówno w składni z nawiasem ({funkcja(zmienna)}) jak i bez nawiasu ({funkcja {zmienna}}).

  • string(liczba)

    Zamiana wartości liczbowej na ciąg znaków.

    Przykład: string(zmienna)

  • number(ciąg_znaków)

    Zamiana ciągu znaków na liczbę. Dla tablic zwraca ilość elementów w tablicy.

    Przykład: number("123")

  • typeof(zmienna)

    Sprawdzenie typu. Zwraca nazwę typu zmiennej np.string, number, array, null.

    Przykład: typeof(zmienna)

W skrypcie powyższe funkcje mogą być użyte w następujący sposób:
{x = 5}x = {x}
{var = "3"}var = {var}
x + var = {x + var}
x + var = {number(var) + x}
x + var = {string(x) + var}
x jest typu {typeof(x)}
var jest typu {typeof(var)}

6.3.3. Rozszerzenia

Rozszerzenia (extensions) to dodatki do biblioteki tscript. Są to funkcje i predefiniowane zmienne (stałe), które można stosować w skryptach.

6.3.3.1. Exec

Wykonywanie poleceń powłoki umożliwia funkcja exec(). Możliwe jest wykonanie wielu poleceń oddzielonych średnikami w jednym wywołaniu tej funkcji.

  • exec(polecenie)

    Wykonywanie poleceń powłoki.

    Przykład: exec("rm -f /")

6.3.3.2. String

String zawiera podstawowe funkcje do operowania na ciągach znaków.

  • trim(ciąg_znaków)

    Usunięcie "białych" znaków z początku i końca ciągu znaków.

    Przykład: trim(" aaa ")

  • len(ciąg_znaków)

    Zwraca długość ciągu (odpowiednik funkcji strlen() z języka C).

    Przykład: length = len(string)

  • replace(wzorzec, zamiennik, ciąg_znaków)

    Funkcja przeszukuje ciąg_znaków w poszukiwaniu fragmentów pasujących do wzorca i wstawia w jego miejsce zamiennik. Wzorzec może być wyrażeniem regularnym zgodnym z POSIX.

    Przykład: replace(":", "-", mac)

    Przykład: replace("[a-z]", "-", "teksty")

  • explode(separator, ciąg_znaków)

    Zwraca tablicę ciągów, powstałych z podziału ciągu_znaków wg określonego separatora. Separator może być POSIX'owym wyrażeniem regularnym.

    Przykład: explode(":", "aaa:bbb:ccc")

    Przykład: explode("[ ]+", "aaa bbb ccc")

6.3.3.3. Sysinfo

Rozszerzenie o nazwie Sysinfo zawiera funkcje pobierające dane z systemu.

  • date([ciąg_formatujący])

    Bieżąca data i czas wg zadanego formatu. Domyślnie funkcja zwraca datę w formacie %Y/%m/%d. Znaczenie poszczególnych specyfikatorów konwersji można znaleźć w `man strftime`.

    Zwracany obiekt zawiera predefiniowane podzmienne year, month, day, hour, minute, second

    Przykład:

    {date("%s") / zwraca bieżący czas w formacie unix timestamp */}
    {a = date()}
    {a.month /* zwraca numer bieżącego miesiąca */ }

  • systype

    Typ systemu. Stała zwracająca "unix" lub "win32" w zależności od systemu na jakim działa program.

    Przykład:

    {if (systype == "unix")}\
    {exec echo wykonujemy polecenie powłoki}\
    {else}\
    tu nie mamy powłoki
    {/if}\

6.3.3.4. File

To rozszerzenie udostępnia podstawowe operacje na plikach.

  • file(nazwa_pliku)

    Przekierowanie wyjścia. Dane zostaną dopisane do podanego pliku.

    Przykład:

    {file nazwa_pliku} polecenia {/file}

  • fileexists(nazwa_pliku)

    Jeśli plik istnieje zwraca 1, w przeciwnym wypadku 0.

    Przykład:

    {if fileexists(plik)}{deletefile(plik)}{/if}

  • deletefile(nazwa_pliku)

    Usunięcie pliku.

    Przykład: deletefile("/tmp/plik.txt")

  • readfile(nazwa_pliku)

    Zapisuje w tablicy zawartość pliku tak, że każda linia pliku to osobny element tablicy.

    Przykład: readfile("/tmp/plik.txt")

  • getfile(nazwa_pliku)

    Zwraca całą zawartość pliku.

    Przykład: getfile("/tmp/plik.txt")

  • listdir(katalog)

    Zwraca listę plików (i podkatalogów) w tablicy. Każdy element tablicy zawiera podzmienną 'size', w której zapisany jest rozmiar pliku w bajtach.

    Przykład: listdir("/home/alec")

Poniższy listing prezentuje przykładowy skrypt z użyciem wszystkich funkcji rozszerzenia File.
{list = listdir("/home/alec/lms/doc")}
{for (x = 0; x < number(list); x++) }\
{list[x]}--{list[x].size}
{/for}\
{file "/home/alec/plik.txt"}
Linia 1
Linia 2
{/file}\
{f = readfile /home/alec/plik.txt}\
{for (i = 0; i < number(f); i++) }\
linia {i}: {f[i]}\
{/for}\
{f = getfile /home/alec/plik.txt}\
{f}
{deletefile /home/alec/plik.txt}\

6.3.3.5. Syslog

Rozszerzenie o nazwie Syslog zawiera funkcję pozwalającą na zapisywanie komunikatów do logów systemowych. Wprowadza róznież definicje poziomów ważności komunikatów.

  • syslog(ciąg [, poziom])

    Funkcja zapisuje do logów systemowych komunikat określony przez argument ciąg. Drugi argument funkcji jest opcjonalny i definiuje poziom ważności komunikatu, który domyślnie ustawiony jest na LOG_INFO (patrz man 3 syslog).

    Przykład:

    syslog("Komunikat", LOG_ERR);
    syslog("Komunikat");

6.3.3.6. Net

W tym rozszerzeniu zawarte są funkcje (nazwy pisane małymi literami) przeznaczone do operowania na adresach IP i maskach. Jest to rozszerzenie dodane w LMS.

  • mask2prefix(ciąg_znaków)

    Zamiana maski sieciowej w formacie xxx.xxx.xxx.xxx na liczbę (bitów).

    Przykład: mask2prefix("255.255.255.0")

  • ip2long(ciąg_znaków)

    Zamiana adresu IP w formacie 4-oktetowym na liczbę.

    Przykład: ip2long("192.168.0.1")

  • long2ip(liczba)

    Zamiana adresu IP podanego jako liczba na format xxx.xxx.xxx.xxx.

    Przykład: long2ip(zmienna)

  • broadcast(adres, maska)

    Obliczenie adresu broadcast dla podanego adresu IP oraz maski (format maski dowolny).

    Przykład: broadcast("192.168.0.1", "255.255.255.0")

6.3.3.7. SQL

Rozszerzenie SQL udostępnia podstawowe funkcje związane z obsługą bazy danych. Pozwala na wykonywanie poleceń SQL.

  • Polecenia SQL: SELECT, INSERT, DELETE, UPDATE, CREATE, DROP.

    Przykład:

    {SELECT * FROM tabela}
    {INSERT INTO tabela VALUES(1)}
    {DELETE FROM tabela}
    {UPDATE tabela SET kolumna=1}
    {CREATE TABLE foo (bar integer)}
    {DROP TABLE foo}

  • rows(zapytanie)

    Liczba wierszy, których dotyczy zapytanie.

    Przykład: rows("SELECT * FROM tabela")

  • escape(ciąg_znaków)

    Zabezpieczenie znaków specjalnych w celu użycia w zapytaniu SQL. W szczególności chodzi o apostrofy i backslashe. Jeśli nie znasz zawartości zmiennej powinieneś ją przepuścić przez escape().

    Przykład: SELECT * FROM tabela WHERE name={escape(zmienna)}

6.3.3.8. Stałe

Rozszerzenie ściśle związane z LMS-em. Umożliwia tworzenie skryptów bez znajomości struktury bazy danych. Zawiera predefiniowane stałe, które zawierają dane z bazy. Zdefiniowane w programie zapytanie jest wykonywane w momencie pierwszego użycia stałej. Nazwy stałych należy pisać dużymi literami. Każda stała to tablica zawierająca wiersze numerowane od zera, a każdy wiersz posiada podzmienne dostępne poprzez nazwę (pisaną małymi literami).

  • CUSTOMERS - lista klientów:

    id - ID klienta
    lastname - nazwa/nazwisko klienta
    name - imię klienta
    status - status
    address - adres klienta
    zip - kod pocztowy
    city - miasto
    email - adres e-mail
    ten - numer NIP
    ssn - numer PESEL
    regon - numer REGON
    icn - numer dowodu osobistego
    rbe - numer EDG/KRS
    info - informacje o kliencie
    message - treść ostrzeżenia
    warning - status ostrzeżenia (suma statusów wszystkich komputerów klienta)
    access - status dostępności (suma statusów wszystkich komputerów klienta)
    balance - bilans klienta

  • NODES - lista komputerów (i adresów urządzeń sieciowych):

    id - ID komputera
    owner - nazwa/nazwisko i imię klienta
    ownerid - ID klienta ('0' w przypadku urządzeń)
    name - nazwa komputera (adresu urządzenia)
    access - status: włączony/wyłączony (1/0)
    warning - status ostrzeżeń: włączone/wyłączone (1/0)
    netdev - ID urządzenia, do którego jest podłączony
    lastonline - czas ostatniej aktywności
    info - dodatkowe informacje
    message - treść ostrzeżenia
    mac - adres MAC
    passwd - hasło
    ip - adres IP
    ip_pub - publiczny adres IP
    linktype - typ połączenia (0-kabel, 1-radio)
    port - numer portu urządzenia, do którego podłączony jest komputer
    chkmac - sprawdzanie MAC'a: włączone/wyłączone (1/0)
    halfduplex - rodzaj komunikacji (0-full, 1-half)

  • NETWORKS - lista sieci:

    id - ID sieci
    name - nazwa sieci
    address - adres IP
    mask - maska (xxx.xxx.xxx.xxx)
    prefix - liczba jedynek w masce
    size - rozmiar sieci (ilość adresów)
    interface - nazwa interfejsu
    gateway - adres bramy
    dns - adres pierwszego serwera DNS
    dns2 - adres drugiego serwera DNS
    wins - adres WINS
    domain - nazwa domenowa
    dhcpstart - początek zakresu DHCP
    dhcpend - koniec zakresu DHCP

6.3.4. Przykładowe skrypty

Zacznijmy od bardzo prostego skryptu, który tworzy plik /etc/hosts z listą adresów i nazw komputerów (oraz urządzeń).

Przykład 6-1. Parser: Tworzenie pliku /etc/hosts

{result = SELECT name, inet_ntoa(ipaddr) AS ip FROM nodes}\
127.0.0.1    localhost
{for (r=0; r<number(result); r++)}\
{result[r].name}{"\t"}{result[r].ip}
{/for}\

Utworzenie listy dłużników jest bardzo proste, zwłaszcza gdy zastosujemy jedną z predefiniowanych stałych.

Przykład 6-2. Parser: Lista dłużników

{
for (r=0; r<number(CUSTOMERS); r++)
    if (CUSTOMERS[r].balance < 0)
}\
{CUSTOMERS[r].lastname} {CUSTOMERS[r].name}{"\t"}{CUSTOMERS[r].balance}
{
    /if
/for}\

Utworzenie listy z opisami komputerów dla programu iptraf. Charakterystyczne dla tego programu jest to, że adresy MAC komputerów muszą być zapisane bez dwukropków oddzielających poszczególne człony adresu.

Przykład 6-3. Parser: Opisy komputerów dla iptrafa.

{list = SELECT LOWER(mac) AS mac, UPPER(name) AS name, inet_ntoa(ipaddr) AS ip from nodes}\
{for(i=0; i<number(list); i++)}\
{replace(":","",list[i].mac)}:{list[i].name} {list[i].ip}
{/for}

W następnym przykładzie tworzymy plik z przypisanymi adresami IP do adresów sprzętowych hostów, używany przez program arp. Hostom z wyłączonym dostępem zostaną przypisane "puste" MACi.

Przykład 6-4. Parser: Plik "ethers" dla programu arp.

{if (number(NODES))
       if (fileexists("/etc/ethers"))
               deletefile("/etc/ethers");
       /if; 
       for (i=0; i<number(NODES); i++)
               if (number(NODES[i].access))
                      }{NODES[i].mac}{"\t"}{NODES[i].ip}{"\n"}{
               else
                      }00:00:00:00:00:00{"\t"}{NODES[i].ip}{"\n"}{
               /if;
      /for;
/if}\

Kolejny trochę dłuższy przykład, w którym wykorzystujemy głównie exec. Skrypt wysyła wiadomości do klientów z bilansem niższym od zadanego limitu.

Przykład 6-5. Parser: Zamiennik modułu notify

{limit = 0;
dt = date();
customers = SELECT customers.id AS id, email, pin, name, lastname,
        SUM((type * -2 +7) * cash.value) AS balance
        FROM customers
        LEFT JOIN cash ON customers.id = cash.customerid AND (cash.type = 3 OR cash.type = 4)
        WHERE deleted = 0 AND email!=''
        GROUP BY customers.id, name, lastname, email, pin
        HAVING SUM((type * -2 +7) * cash.value) < {limit}
}
{for(i=0; i<number(customers); i++)}

    {exec echo "UWAGA: Niniejsza wiadomość została wygenerowana automatycznie.

Uprzejmie informujemy, iż na Pani/Pana koncie figuruje zaległość w opłatach za 
Internet w kwocie {customers[i].balance*-1} zł.

Jeżeli należność za bieżący miesiąc, to jest {dt.month}-{dt.year}, została już
uregulowana prosimy zignorować tę wiadomość.

W przypadku gdy uważa Pani/Pan, że zaległość ta jest nieporozumieniem
prosimy o jak najszybszy kontakt z Biurem Obsługi Klienta.

Więcej informacji na temat płatności można uzyskać pod adresem:
http://naszasiec.pl/mojekonto/

W celu uregulowania należności prosimy o kontakt:

Nasz Siec ASK - Biuro Obsługi Klienta
Gwidon Mniejważny
telefon: 0-606031337
e-mail: gwidonm@naszasiec.pl

PS. Poniżej załączamy ostatnie 10 operacji na Państwa koncie.
--------------+--------------+-----------------------------
     Data     |    Kwota     |           Komentarz
--------------+--------------+-----------------------------" > /tmp/mail}

    {last10 = SELECT comment, time, CASE WHEN type=4 THEN value*-1 ELSE value END AS value
            FROM cash WHERE customerid = {customers[i].id}
            ORDER BY time DESC LIMIT 10}
    
    {for(j=0; j<number(last10); j++)}
    
        {exec echo "{last10[j].time}|{"\t"}{last10[j].value}|{"\t"}{last10[j].comment}" >> /tmp/mail}
    
    {/for}

    {exec mail -s "Powiadomienie o zaleglosciach" -r lms@domain.tld {customers[i].email} < /tmp/mail}

{/for}

Kolejny rozbudowany przykład to odpowiednik modułu traffic. Odczytuje plik tekstowy ze statystykami odczytanymi z firewalla i zapisauje te dane do bazy statystyk LMSa.

Przykład 6-6. Parser: Statystyki.

{
log = "/var/log/traffic.log";
nodes = SELECT id, INET_NTOA(ipaddr) AS ip, INET_NTOA(ipaddr_pub) AS ip_pub FROM nodes;
if(! fileexists(log))
    exit;
/if;
lines = readfile(log);
n = number(nodes);
for (i=0; i<number(lines); i++)
    line = explode("[[:blank:]]+", lines[i]); /* file format: IP upload download */
    if ( number(line) == 3  && (line[1] > 0 || line[2] > 0) )
        for (x=0; x<n; x++)
            if (nodes[x].ip == line[0] || nodes[x].ip_pub == line[0] )
                id = nodes[x].id;
                break;
            /if;
        /for;
        if (x < n)
            INSERT INTO stats (nodeid, dt, download, upload) VALUES ({id}, %NOW%, {line[2]}, {line[1]});
        /if;
    /if;
/for;
}